Jak sprawdzić czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Wyłudzenie kredytu i wszelkiego rodzaju oszustwa kredytowe to przestępstwo w rozumieniu Art. 297 Kodeksu karnego. Zgodnie z przepisami każdy, kto w celu uzyskania dla siebie od banku albo innej jednostki organizacyjnej korzyści finansowych nadużywa dobro osób trzeciej, podlega karze pozbawienia wolności nawet do 5 lat.

Według raportu InfoDOK Związku Banków Polskich w pierwszym kwartale 2023 roku doszło do wyłudzeń kredytów i pożyczek na łączną kwotę o równowartości 53,3 mln złotych. To o ok. 3% więcej niż w roku poprzednim. Chcesz dowiedzieć się, jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt? Jednym ze sposobów jest wykupienie dostępu do rejestrów i powiadomień od Biura Informacji Kredytowej (BIK). 

Czy są jeszcze jakiekolwiek sposobu, aby sprawdzić próby wyłudzenia kredytu lub pożyczki na nasze dane osobowe? Tego dowiesz się z poniższego poradnika.

Czym jest oszustwo kredytowe?

Kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat obowiązuje w przypadku osób, które próbują wyłudzić pieniądze od instytucji finansowej na dane osobowe osób trzecich. Za oszustwo kredytowe uznajemy takie działania, jak:

• kradzież dokumentu tożsamości,
• wyłudzenie danych osobowych poprzez wprowadzenie w błąd innej osoby,
• kopiowanie dokumentów potwierdzających tożsamość,
• podawanie danych logowania, np. do konta bankowego do wiadomości publicznej,
• kradzież danych osobowych, np. z baz danych w wyniku ataków hakerskich celem uzyskania kredytu lub pożyczki.

Obecnie najczęściej spotykane są wyłudzenia kredytów i pożyczek online. Z takich metod kradzieży danych osobowych korzystają przede wszystkim cyberprzestępcy, którzy mają dostęp do nowoczesnych technologii umożliwiających kradzież danych z komputera swojej ofiary.

Zaciągnięcie zobowiązania finansowego na dane osoby, która nie starała się o otrzymanie pożyczki lub kredytu jest uznawane zawsze za przestępstwo. Niestety postępowanie sądowe w takich sprawach trwa dość długo, dlatego lepiej chronić się przed atakami przestępców, aniżeli walczyć później o odzyskanie swobody finansowej.

Jakie dane są potrzebne do wyłudzenia kredytu lub pożyczki?

Cyberprzestępcy potrzebują tylko kilku informacji, aby móc wyłudzić finansowanie na dane osoby trzeciej, która nie jest świadoma zagrożenia. Zarówno w przypadku pożyczek gotówkowych, jak i innych form finansowania przez internet wniosku kredytowe wymagają podania takich informacji, jak:

• imię i nazwisko,
• adres zamieszkania,
• numer PESEL i numer dowodu tożsamości wraz z datą ważności i serią,
• miejce urodzenia,
• imiona rodziców,
• nazwisko panieńskie matki.

Przestępcy internetowi mogą w prosty sposób wykraść takie informacje, np. z naszego komputera, urządzenia mobilnego czy nawet przez analizę naszych publicznych social mediów. Kiedy dane osobowe trafią w niepowołane ręce, wtedy pojawia się ryzyko, że wniosek o kredyt zostanie złożony przez niepowołaną osobę, która nie ma do tego prawa.

Każdy pożyczkodawca ma też indywidualnie ustalone procedury weryfikacji tożsamości wnioskodawcy. Te skutecznie zapobiegają próbom wyłudzeń, nawet jeśli przestępca jest bardzo dobrze przygotowany i ma skradziony dowód osobisty, który nie został jeszcze zablokowany.

Banki i firmy pożyczkowe w celach weryfikacyjnych wymagają autoryzacji tożsamości na kilka sposobów:

• przelew weryfikacyjny na symboliczną kwotę z konta bankowego wnioskodawcy,
• przedstawienie wyciągów z konta bankowego lub zdjęcia albo skanu dowodu osobistego wraz z widocznym wizerunkiem potencjalnego klienta,
• autoryzacja przez bankową aplikację mobilną, np. selfie.

Oszuści, którzy próbują wziąć kredyt przez internet, mogą to zrobić nawet wtedy, kiedy nie mają fizycznego dokumentu swojej ofiary. Czasem wystarczy wyraźne zdjęcie, pomoc sztucznej inteligencji oraz nieuwaga ofiary, aby przestępca mógł łatwo zaciągać pożyczki na Twoje dane osobowe.

Gdzie sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt?

Ofiarą wyłudzenia kredytu może zostać praktycznie każdy - zarówno osoba prywatna, jak i przedsiębiorca, który nie zachował należytej ostrożności podczas przetwarzania swoich danych osobowych. Wyłudzenia najczęściej dotyczą pożyczki pozabankowej. Dlaczego? Prawdopodobnie ze względu na fakt, że pożyczkodawcy nie weryfikują dokładnie potencjalnych klientów - często można spotkać się z ofertami pożyczek bez BIK i weryfikacji, co jest prawdziwą pożywką dla przestępców wyłudzających kredyty na nasze dane.

Aby sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt na Twoje dane, musisz sprawdzić przede wszystkim bazy dłużników:

• Biuro Informacji Kredytowej,
• Biuro Informacji Gospodarczej,
• Krajowy Rejestr Długów.

Na stronie BIK możesz skorzystać z płatnych pakietów, dzięki czemu w razie próby wyłudzenia kredytu otrzymasz stosowne powiadomienie e-mail oraz na telefon. To dobry sposób, aby chronić się przed wyłudzeniem kredytu i pożyczki. 

Możesz cyklicznie też sprawdzać swoją historię kredytową, aby mieć pewność, że nie doszło do nadużycia Twoich danych z dowodu i wyłudzenia kredytu. Kiedy ktoś weźmie kredyt na PESEL innej osoby, sprawa wcale nie jest taka prosta do rozwiązania. Sąd do rozstrzygnięcia sprawy musi ustalić, kto dopuścił się wyłudzenia danych osobowych i kredytu czy pożyczki. Takie sprawy niestety często ciągną się miesiącami, a nawet latami.

Ktoś wziął na mnie kredyt - co zrobić w takiej sytuacji?

Okazało się, że ktoś wziął na Ciebie kredyt? W takiej sytuacji musisz najpierw zgłosić sprawę na policję. To podstawa, aby szybko zacząć przeciwdziałać poważniejszym skutkom wyłudzenia chwilówki, pożyczki albo kredytu. W takich okolicznościach wykonaj kilka czynności, a zyskasz pewność, że Twoje finanse są bezpieczne i nikt nie weźmie na Ciebie nowego zobowiązania w banku lub w firmie pożyczkowej.

Zastrzeż swoje dane osobowe

Możesz to zrobić przez internet albo telefonicznie, dzwoniąc pod rządową, ogólnokrajową infolinię. Najlepiej zrób to jeszcze w trakcie podróży na komisariat policji w celu zgłoszenia próby wyłudzenia kredytu. Jeśli cokolwiek wzbudza Twoje wątpliwości i obawiasz się, że ktoś może wziąć kredyt na Twoje dane, lepiej zapobiegawczo zastrzec dowód i zyskać pełne bezpieczeństwo.

Skontaktuj się z pracownikiem banku lub firmy pożyczkowej

To niezbędne, aby szybko wyjaśnić próbę wyłudzenia, np. po otrzymaniu alertu BIK o nowym zobowiązaniu. Wyjaśnij pracownikowi instytucji finansowej, że udzieliła kredytu albo pożyczki osobie nadużywającej cudze dane osobowe.

Jeśli jesteś ofiarą wyłudzenia kredytu, nie musisz się martwić - zarówno organy ścigania, jak i instytucje finansowe dbając o swoje dobre imię, zrobią co w ich mocy, aby szybko wyjaśnić sprawę ze wzięciem kredytu lub pożyczki na skradzione dane osobowe.

Wyłudzenia kredytów i pożyczek - jak się zabezpieczyć?

Obawiasz się, że ktoś weźmie na Ciebie kredyt albo pożyczkę? Oprócz tego, że możemy sprawdzić w kilka sekund próby wyłudzenia, np. w rejestrach BIK, jest też kilka opcji, aby zabezpieczyć swoje interesy na wypadek takich sytuacji. Poniżej przedstawiamy kilka skutecznych sposobów ochrony przed wyłudzeniami kredytów i pożyczek.

1. Nigdy nie rób zdjęć swoich dokumentów poufnych, np. dowodu tożsamości i nie wstawiaj ich do internetu na portale społecznościowe.
2. Sprawdzaj, chociażby raz dziennie, czy masz wszystkie dokumenty ze sobą, które mogłyby umożliwić zaciągnięcie zobowiązania przez internet.
3. Korzystaj z alertów BIK - otrzyamsz je natychmiast po pojawieniu się informacji o próbie zaciągnięcia nowego zobowiązania na Twoje dane osobowe.
4. Korzystaj z zasobów internetu w bezpieczny sposób, czyli łącz się wyłącznie z siecią, która jest dobrze zabezpieczona.
5. Ustalaj silne hasła dostępu do swoich kont. Nigdy też nie podawaj osobom trzecim haseł logowania, np. do bankowości internetowej.

To proste porady, które pomogą Ci ochronić swoje dane osobowe i uniknąć wyłudzenia kredytu lub pożyczki. Stosując się do kilku wskazówek, redukujesz prawie do zera ryzyko wykorzystania wrażliwych danych w celu wyłudzenia kredytu.

Nawet jeśli padliśmy ofiarą wyłudzenia kredytu, nie należy panikować. Szybka reakcja umożliwia całkowitą naturalizację problemu i uniknięcie konieczności składania skomplikowanych wyjaśnień w firmach pożyczkowych i bankach.