Umowa o kredyt jest dokumentem, który wpływa na finanse gospodarstwa domowego na przestrzeni nawet kilkunastu lat trwania zobowiązania wobec banku. Zastanawiasz się, czy zawsze należy podpisać umowę pomiędzy stronami transakcji? Oczywiście, że tak. W ramach umowy kredytowej bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji klienta określoną kwotę. Kredytobiorca, podpisując umowę, zgadza się na określone warunki zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami, prowizją oraz należnymi opłatami dodatkowymi.
Podpisanie umowy jest koniecznie w przypadku kredytu gotówkowego, konsolidacyjnego, a nawet firmowego. Warto dodać, że kredyt pod zastaw hipoteki również wymaga podpisania stosownej umowy pomiędzy stronami. To podstawowy dokument, w którym określone są warunki zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami, oprocentowanie kredytu oraz wysokość miesięcznych rat.
Do czego zobowiązuje umowa kredytowa?
Spełnienie warunków określonych w umowie zobowiązuje kredytodawcę do wypłacenia należnych środków do dyspozycji kredytobiorcy. Strona, która pobiera środki od banku lub firmy pożyczkowej, musi wykorzystać środki zgodnie z przeznaczeniem na ustalony cel. W przypadku kredytów gotówkowych cel finansowania może być nieokreślony. Dla porównania: umowa kredytu hipotecznego zawiera zapisy, w których kredytobiorca zobowiązuje się nie tylko do regularnej spłaty zadłużenia, ale także wykorzystania otrzymanych środków na cele mieszkaniowe.
W jakiej formie występuje umowa kredytowa?
Ustawa Prawo bankowe, a dokładnie Art. 69 ust. 2 określa, że umowa kredytowa powinna mieć formę pisemną. Dokument umowy wzajemnej z bankiem lub firmą pożyczkową powinien być podpisany przez wszystkie strony kredytu. W przypadku ofert o charakterze online umowa może zostać podpisana w formie dokumentu elektronicznego. Z punktu widzenia bankowości strony umowy są zobowiązane do spełnienia warunków umowy dopiero po jej podpisaniu.
Wzór umowy kredytowej nie jest jednoznaczny, a każda instytucja finansowa może zawrzeć inne zapisy umowne dotyczące zasad uruchomienia kredytu, kwotę i walutę kredytu oraz całkowitych kosztów finansowania. Warto też dodać, że umowy między bankiem a kredytobiorcą powinny wskazywać na zasady i termin spłaty kredytu.
Budowa umowy kredytu - jak wygląda ten dokument?
Umowa kredytowa składa się z dwóch części. Pierwsza to ogólne informacje o stronach transakcji, natomiast druga mówi o warunkach finansowania wraz z określeniem formy wypłaty kredytu. Na podstawie umowy kredytobiorca ma prawo ubiegać się o wypłatę należnych środków, natomiast kredytodawca otrzymuje prawo do comiesięcznego pobierania świadczenia od osoby ubiegającej się o kredyt.
Warunkiem udzielenia kredytu jest podpisanie stosownej umowy z kredyto- lub pożyczkodawcą. Dopiero po spełnieniu podstawowych warunków przez strony umowy można sfinalizować transakcję. Umowa kredytu konsumenckiego zawiera wiele elementów, a w skrajnych przypadkach może występować jako kilkunastu stronicowy dokument. Obowiązkowe zapisy zawarte w umowie o kredyt to:
- dane stron umowy i czytelne podpisy (dotyczy także żyranta),
- miejsce i data podpisania dokumentu,
- całkowita kwota kredytu wraz z ustaleniem waluty i celu finansowania,
- okres kredytowania,
- termin i sposób spłaty zadłużenia,
- koszty zaciągniętego kredytu (prowizja, marża, ubezpieczenia, opłaty za procesowanie, RRSO),
- metoda naliczania odsetek,
- harmonogram spłaty wraz ze wskazaniem konkretnych terminów,
- sposób zabezpieczenia kredytu, np. nieruchomość mieszkalna,
- informacje o konsekwencjach braku spłaty zadłużenia w terminie,
- koszty windykacji,
- informacje odnośnie do wcześniejszej spłaty kredytu i odstąpienia od umowy,
- załączniki dodatkowe.
Warto dodać, że podpisanie umowy kredytu bezpośrednio z bankiem wymaga także zawarcia w dokumencie informacji nt. rozstrzygania sporów, deklaracje kredytobiorcy o prawdziwości podanych danych we wniosku kredytowym oraz zgoda na przetwarzanie danych osobowych przez bank. Przed podpisaniem dokumentu zawsze warto zapoznać się z ogólnymi warunkami umowy oraz ewentualnymi wskazaniami do wypowiedzenia umowy kredytu - zarówno przez instytucję finansową, jak i kredytobiorcę.
Umowa kredytu hipotecznego
Jeśli chodzi o umowę kredytu hipotecznego, ten dokument nieco różni się od standardowej umowy, np. kredytu gotówkowego. W tym przypadku istotne są dwie różnice określane w umowie. To zapisy dotyczące:
- Formy wypłaty kredytu hipotecznego - ten może być wypłacany w formie transz lub jednorazowo. Najczęściej wypłata jest realizowana bezpośrednio na konto bankowe inwestora, np. dewelopera, natomiast kwota na poczet budżetu remontowego przekazywana bezpośrednio do kredytobiorcy.
- Warunki wypłaty kredytu - bank może wymagać, aby do uruchomienia kredytu klient dostarczył stosowne dokumenty, np. podpisana polisa ubezpieczenia nieruchomości będącej zabezpieczeniem zobowiązania, odpis z ksiąg wieczystych lub akt notarialny.
Umowa kredytu hipotecznego to prawdopodobnie najbardziej skomplikowana konstrukcja dokumentu bankowego. Wynika to ze względu na długi okres finansowania, wysokie kwoty kredytów oraz nieco inną formę zabezpieczenia, aniżeli w przypadku standardowych produktów bankowych.
Na co zwrócić uwagę, podpisując umowę kredytową?
Zanim zdecydujesz się na podpisanie umowy kredytu lub pożyczki gotówkowej, dokładnie przeanalizuj warunki wynikające z umowy. Bank udostępnia najczęściej wzór umowy do wglądu jeszcze przed podpisaniem dokumentu. Często też zdarza się tak, że kredytobiorca widzi umowę dopiero w dzień jej podpisania. To zależy od procedur wewnętrznych wybranej instytucji. Kilka najistotniejszych czynników, które warto przeanalizować przed podpisaniem umowy dwustronnie zobowiązującej to:
- wartość oprocentowania nominalnego,
- prowizja za udzielenie kredytu,
- dodatkowe produkty bankowe, wymagane do przyznania finansowania,
- sposób zabezpieczenia kredytu, np. ubezpieczenie lub nieruchomość,
- data uruchomienia kredytu oraz czas wypłaty należnych środków,
- warunki nadpłaty i wcześniejszej spłaty.
To tylko kilka elementów, jakie bank powinien przedstawić w umowie kredytowej do wglądu kredytobiorcy. Jeśli nie masz doświadczenia w finansach, możesz skonsultować zapiski z umowy kredytowej z doradcą - w banku lub ze specjalistą z zewnątrz. To dobry sposób, aby upewnić się, że proponowana umowa kredytu jest korzystna pod względem warunków spłaty.
Ile trwa wypowiedzenie umowy kredytowej? Czas trwania wypowiedzenia umowy kredytu nie może być krótszy niż 30 dni. Jeśli kredytobiorca jest zagrożony upadłością, termin można skrócić do 7 dni.
Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytu? Kredytodawca ma prawo wypowiedzieć umowę kredytową w przypadku: utraty zdolności kredytowej klienta, spadku wartości zabezpieczenia spłaty kredytu oraz przeznaczenia otrzymanych środków na inny cel niż określony w umowie kredytowej.
Jakie są opłaty za przygotowanie umowy kredytu bankowego? Podstawową opłatą za podpisanie umowy kredytu i jego uruchomienie jest prowizja banku. Może wynosić średnio do 15%, choć wiele instytucji proponuje finansowanie z zerową prowizją w celu przyciągnięcia uwagi nowych klientów. W przypadku kredytu hipotecznego prowizja najczęściej nie jest większa niż 3%.
Jakie dokumenty są wymagane do podpisania umowy kredytowej? Do podpisania umowy kredytowej potrzebujesz tylko ważnego dokumentu tożsamości. Jeśli na etapie weryfikacji wniosku kredytowego bank nie ma żadnych wątpliwości odnośnie do wiarygodności klienta, podpisanie umowy jest tylko formalnością.