Czym jest ryzyko kredytowe?

Dynamiczna, zmienna i często nieprzewidywalna sytuacja w gospodarce sprawia, że banki muszą minimalizować swoje ryzyko finansowe. Głównym elementem, który wpływa na równowagę, jest obszar związany z ryzykiem kredytowym. Jest to istotny czynnik z punktu widzenia analizy i zarządzania ryzykiem w całym sektorze finansowym.

W artykule przyjrzymy się naturze ryzyka kredytowego, tym co wpływa na jego poziom, a także przybliżymy strategie, które mają na celu jego minimalizację. Wszystko to ma pomóc zrozumieć istotę procesu udzielania kredytów. Brzmi poważnie? Wyjaśnienie jest dużo prostsze, niż myślisz!

Czym jest ryzyko kredytowe?

Przy każdej transakcji kredytowej pojawia się ryzyko kredytowe. Określa ono potencjalne zagrożenia w związku z danym działaniem i szacuje prawdopodobieństwo wystąpienia nieterminowej spłaty zobowiązań przez kredytobiorcę.

Ryzyko kredytowe ocenia możliwość wystąpienia sytuacji, w której pożyczkobiorca nie będzie mógł spłacać swoich zobowiązań finansowych. Dla wierzyciela, czyli np. banku lub firmy pożyczkowej, może to doprowadzić do realnych strad.

Ryzyko kredytowe uwzględnia różne czynniki, takie jak:

• błędną ocenę zdolności kredytowej klienta przez bank/pożyczkodawcę;
• pogorszenie się sytuacji ekonomicznej pożyczkobiorcy;
• niespodziewane zdarzenia losowe, które wpływają na płynność finansową.

W przypadku ostatniego punktu Nassim Taleb powiedziałby o tzw. czarnych łabędziach. To sytuacje trudne do przewidzenia, które wywracają dotychczasowy ład do góry nogami. W ten sposób można powiedzieć o pandemii i wybuchu wojny w Ukrainie. W 2008 r. problemem były kredyty subprime, ale tego typu zdarzeń jest znacznie więcej.

Rodzaje ryzyka kredytowego

Jeśli udasz się do banku, to ten prześwietli Cię pod każdym możliwym kątem. Wszystko po to, aby ocenić ryzyko transakcji i na tej podstawie podjąć decyzję o przyznaniu środków lub odrzuceniu wniosku. Instytucje finansowe oceniają różnego rodzaju ryzyka nie tylko pod kątem niewypłacalności klientów, ale także przez pryzmat funkcjonowania firmy na dynamicznie zmieniających się rynkach.

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wyróżnia cztery główne ryzyka związane z działalnością banku:

• Ryzyko kredytowe – dotyczy m.in. zmian kursów walut, stóp procentowych, cen towarów, cen instrumentów finansowych, które mają wpływ na wzrost lub spadek wartości aktywów. Ponadto wpływają na wzrost zobowiązań lub negatywnych zmian w wynikach finansowych banków.
• Ryzyko operacyjne – jest ono powiązane z działaniem systemów, procesów ludzi albo czynników zewnętrznych, wśród których można wymienić m.in. ryzyko nadużyć, kwestie związane z bezpieczeństwem czy ryzyko technologiczne.
• Ryzyko płynności – jest to sytuacja, w której instytucja nie wypełnia zobowiązań finansowych z powodu braku odpowiedniej optymalizacji przepływów pieniężnych. Przykładem może być ograniczenie transferu środków finansowych i brak dywersyfikacji.
• Ryzyko biznesowe – dotyczy niespełnienia założonych celów ekonomicznych. Przyczyną takiej sytuacji może być m.in. nieodpowiednia strategia czy zmiana uwarunkowań rynkowych.

Warto wspomnieć, że wyróżnić można także ryzyko zarządzania i ryzyko kapitałowe. Wszystkie wymienione ryzyka wymagają skutecznego zarządzania i monitorowania po stronie banków. Wszystko po to, aby zapewnić stabilność instytucji i bezpieczeństwo klientom i ich środków.

Kredyt dla firm – paliwo dla Twojego biznesu.

Ocena ryzyka kredytowego: Jakie czynniki mają wpływ na ryzyko kredytowe?

Istnieje wiele czynników, które wpływają na poziom ryzyka kredytowego. Część z nich jest wynikiem decyzji podejmowanych przez bank, a z inne z kolei zależą od zewnętrznych czynników. Najważniejsze elementy wpływające na ryzyko kredytowe to:

• Rodzaj kredytobiorcy – czy potencjalny pożyczkodawca to osoba fizyczna, podmiot państwowy, a może firma? Rodzaj klienta ma wpływ na ocenę ryzyka przez bank. W niektórych przypadkach będzie ono automatycznie niższe, a innym razem wymagać będzie gruntownej analizy.
• Sytuacja finansowa pożyczkobiorcy – każda osoba, firma czy podmiot publiczny jest oceniany pod kątem zdolności finansowej, czyli zdolności do spłaty zobowiązania.
• Wysokość i okres kredytowania – banki szacują, że im dłuższy okres spłaty, tym większe potencjalne ryzyko dla transakcji.
• Cel kredytu – różne przeznaczenie kredytu wpływa na ocenę ryzyka przez bank. Dla przykładu kredyt inwestycyjny może być bardziej ryzykowny niż kredyt hipoteczny.
• Warunki finansowania – waluta, w której udzielany jest kredyt, udział własny i oprocentowanie to istotne parametry, które podlegają ocenie przez bank.
• Zabezpieczenie transakcji – wartość i rodzaj zabezpieczenia, jak np. hipoteka lub zastaw mogą obniżyć ryzyko po stronie banku.

Najmniejsze ryzyko z punktu widzenia banku generują jednostki sektora publicznego. To klient z najbardziej stabilną sytuacją finansową. W przypadku osób fizycznych ryzyko jest wysokie, a np. zabezpieczenie w postaci hipoteki może je wyraźnie zmniejszyć.

Jeśli ubiegasz się o kredyt hipoteczny, to bank przeanalizuje Twoją historię kredytową, będzie wymagał udziału własnego, a przy tym zabezpieczy się na nieruchomości. Natomiast zdecydowanie mniej formalności będzie przy pożyczce gotówkowej. W wielu przypadkach transakcje nie mają tzw. twardych zabezpieczeń, co skraca czas do momentu przelania środków na Twoje konto.

Przeczytaj także: Czy pożyczki pozabankowe są bezpieczne?

Jak przebiega ocena ryzyka kredytowego?

Klient składa wniosek o kredyt gotówkowy na kwotę 10 000 złotych. Bank dostaje dokumenty i na podstawie danych osobowych oraz innych informacji bada ryzyko niewypłacalności. W trakcie analizy bank:

• sprawdza bazy m.in.: BIK, BIG;
• historię kredytową;
• terminowość spłat dotychczasowych zobowiązań;
• źródło dochodów;
• liczbę osób w gospodarstwie domowym;
• rodzaj zabezpieczenia.

Warto zaznaczyć, że bank weryfikuje klienta na różne sposoby. Podstawą są dokumenty, które dostarczysz do instytucji finansowej. Z drugiej strony pożyczkodawca korzysta także z zewnętrznych źródeł i baz danych. Wszystko po to, aby ograniczyć ryzyko transakcji.

Jak banki zarządzają ryzykiem?

Obowiązujące w Polsce przepisy zobowiązują banki do każdorazowej weryfikacji swoich klientów. Zadaniem instytucji finansowej jest określenie czy klient będzie w stanie terminowo spłacać swoje zobowiązanie. Głównym celem takich działań jest ograniczenie ryzyka, które ponosi bank. Kredytodawcy dążą do zbudowania portfela kredytów, który nie będzie generował wysokiego ryzyka.

W zarządzaniu ryzykiem pomagają różnego rodzaju narzędzia. Wśród nich są modele matematyczne, które pozwalają określić scoring wnioskodawcy. Ponadto zewnętrzne bazy informacji są bezcennym źródłem danych o klientach i podmiotach. W przypadku weryfikacji firmy, bank może sięgnąć po dane spółek z o.o. np. do Krajowego Rejestru Sądowego. Umożliwia to sprawdzenie zgodności z przedłożonymi do wniosku bilansem i rachunkiem zysków i strat.

Dlaczego w jednym banku omówili Ci udzielenia kredytu, a w drugim przyznali? Poza punktami wspólnymi, instytucje finansowe mają własne metody analizy klientów. Oznacza to, że każdy pożyczkodawca ma własną politykę, którą się kieruje przy udzielaniu finansowania. Przykładem tego rodzaju polityki może być np. bank, który udziela kredytów tylko klientom instytucjonalnym (firmowym).

Bank odrzucił wniosek? Sprawdź, dostępne rozwiązania

Instytucja finansowa, w której prowadzisz konto, jest pierwszym miejscem, gdzie złożysz wniosek kredytowy. Zdarza się jednak, że pomimo wpływów i dobrej historii, „Twój” bank odmówi Ci pożyczki. Co robisz?

Być może pójdziesz do innego banku zapytać o ofertę lub poszukasz propozycji w internecie. Ten drugi sposób jest coraz popularniejszy, a przede wszystkim wygodniejszy. Jest jeszcze jedna zaleta takiego rozwiązania. Choć banki nie chcą zawierać umów przez internet i na podpisanie dokumentów zapraszają do oddziału, to wiedz, że firmy pożyczkowe działają inaczej.

Pożyczkodawcy działający w internecie udostępniają możliwość złożenia wniosku, ale także podpisania dokumentów online. Na dobrą sprawę nie musisz wychodzić z domu, żeby załatwić formalności. Jest to wygodne, szybkie i praktyczne rozwiązanie, aby pozyskać finansowanie na dowolny cel.

Jesteś osobą indywidualną lub prowadzisz firmę? Wypełnij wniosek i powiedz nam, jakich środków potrzebujesz.

Jak obniżyć ryzyko kredytowe dla banku i uzyskać finansowanie?

Jeśli składasz wniosek o kredyt na chwilówki, kredyt inwestycyjny lub pożyczkę gotówkową, to najpewniej chcesz uzyskać pozytywną decyzję kredytową. Bank zweryfikuje Cię pod różnym kontem i podejmie decyzję dotyczącą finansowania. Jak możesz wpłynąć na obniżenie ryzyka transakcji dla banku, a tym samym zwiększyć swoje szanse na kredyt?

Bardzo istotna jest historia kredytowa. BIK przechowuje dane przez pięć lat. Jeśli w tym czasie miałeś na głowie komornika, opóźniałeś się w spłatach rat i nie płaciłeś terminowo za usługi (np. media, internet, telefon), to bank może nie chcieć z Tobą współpracować.

Natomiast, gdy Twoja historia kredytowa nie kryje perturbacji, a każda pożyczka była obsługiwana terminowo, to w oczach banku zyskujesz na wiarygodności. Poza tym pożyczkodawca weryfikuje w Biurze Informacji Kredytowej obecnie posiadane kredyty. Z kolei te informacje pomagają w sprawdzeniu, czy stać Cię na zaciągnięcie finansowania we wniosku.

Ocena zdolności kredytowej odpowiada na pytanie, czy będziesz w stanie terminowo obsłużyć zobowiązanie. W ocenie tego parametru uwzględnia się Twoje dochody i zestawia je z miesięcznymi zobowiązaniami. Jeśli zarabiasz 4000 zł „na rękę”, a koszty życia i dotychczasowe raty wynoszą 3900 zł, to bank może odrzucić wniosek. 

Dobrym sposobem na odciążenie domowego budżetu jest:

• spłacenie zobowiązań kredytowych;
• zamknięcie limitów w koncie i na karcie kredytowej;
• zawieszenie subskrypcji Netflixa, HBO GO i innych platform.

Jeśli masz dodatkowe udokumentowane źródło dochodu, np. wynajmujesz komuś mieszkanie lub masz „dorywczą” pracę, to warto o tym pamiętać przy składaniu wniosku. W ten sposób zwiększysz szansę na uzyskanie pozytywnej decyzji kredytowej.

Co, jeśli nie masz obecnie takich możliwości? Nawet z trudnych sytuacji można znaleźć wyjście. Na rynku dostępne są np. kredyty dla zadłużonych. Tego rodzaju finansowanie pomaga pożyczkobiorcom wyjść z opresji, gdy nie mogą liczyć na bank.

Odczarowujemy ryzyko kredytowe

Jeśli miałbyś pożyczyć pieniądze obcej osobie, którą spotkałeś na ulicy, to zrobiłbyś to? Prawdopodobnie nie, ale już bratu lub rodzicom najpewniej udzieliłbyś pożyczki. Brawo, właśnie przeprowadziłeś własną ocenę ryzyka kredytowego. Na podobnej zasadzie działają banki, choć te mają dostęp do dużo większej ilości danych, co pozwala jeszcze lepiej ocenić niebezpieczeństwo braku spłaty.

Jeżeli zdarzy Ci się, że bank odmówi finansowania, to wiedz, że to przez ryzyko kredytowe. Nie oznacza to, że już nigdzie nie pożyczysz pieniędzy, wręcz przeciwnie, jest wiele instytucji finansowych, które chętnie udzielą Ci wsparcia. W dobie internetu znalezienie firmy pożyczkowej jest bardzo łatwe, a i formalności załatwisz bez wychodzenia z domu. Dlatego, jeśli Twój bank odmówi finansowania – nie przejmuj się. Być może to okazja, aby znaleźć ciekawszą propozycję.