Zwolnienie z PCC

Ministerstwo Finansów w Polsce wychodząc naprzeciw oczekiwaniom potencjalnych nabywców nieruchomości mieszkalnych, postanowiło nieco znowelizować przepisy dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych z rynku wtórnego. To danina, która wynosi aktualnie 2% wartości nabywanej nieruchomości. W przypadku obiektów o znacznej wartości okazuje się, że podatek od czynności cywilnoprawnych pochłania znaczną część budżetu przeznaczonego na zakup domu lub mieszkania.

Nowa Ustawa znosi obowiązek płacenia podatku PCC przy zakupie pierwszej nieruchomości z rynku wtórnego. To oznacza, że osoby, które nigdy wcześniej nie miały prawa własności do mieszkania lub domu, mogą obecnie skorzystać z ulgi i zaoszczędzić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych na podatku PCC. Chcesz dowiedzieć się, kto skorzysta z pełnego prawa do zwolnienia w ramach Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych? W tym artykule dowiesz się, kto ma prawo do skorzystania ze zwolnienia, a także jakie są ewentualne wykluczenia dotyczące lokalu mieszkalnego lub domu.

Pierwsze mieszkanie a zwolnienie z podatku PCC

Wyróżniamy trzy sytuacje, w których osoby fizyczne chcące kupić dom lub mieszkanie mogą skorzystać z prawa do zwolnienia z PCC. W przypadku kupna pierwszego mieszkania, lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego można zastosować wspomniane zwolnienie, jeśli transakcja obejmuje takie obiekty, jak:

• lokale mieszkalne, które stanowią odrębną nieruchomość i własność,
• jednorodzinne budynki mieszkalne,
• spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.

Aby skorzystać z prawa do zwolnienia z PCC, kupujący musi być osobą fizyczną i nie mieć żadnych praw do innego mieszkania lub domu w dniu jego zakupu. Wyjątkiem są udziały własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, ale tylko wtedy, jeśli są nie większe niż 50%. Zwolnienie przysługuje każdemu, kto chce nabyć lokal mieszkalny z rynku wtórnego, niezależnie od wybranej formy finansowania. Ze zwolnienia z podatku PCC można skorzystać nawet wtedy, kiedy zakup nieruchomości jest pokryty w ramach:

• kredytu pod zastaw mieszkania,
• kredytu pod zastaw domu.

Alternatywna forma to kredyt pod zastaw działki, aczkolwiek w tym przypadku zwolnienie z PCC nie ma przeniesienia na takie formy własności. Nowe przepisy dotyczące zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy kupnie pierwszego mieszkania lub domu obowiązują już od wakacji 2023 roku. 

Podatek od czynności cywilnoprawnych - co to takiego i kiedy obowiązuje?

Podatek PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu jest obecnie całkowicie zniesiony. Nie oznacza to jednak, że zwolnienie od PCC obejmuje wszystkie inne umowy, które dotychczas generowały konieczność odprowadzenia takiej daniny do urzędu skarbowego. Pozostałe umowy uwzględnione w Ustawie o podatku o czynności cywilnoprawnych to:

• umowa sprzedaży lub zmiany praw majątkowych,
• umowa pożyczki,
• umowa darowizny,
• umowa dożywocia,
• ustanowienie hipoteki,
• umowa spółki,
• umowa depozytu.

Warto dodać, że powyższe przedmioty podlegają pod podatek PCC, ale tylko wtedy, kiedy przedmiotem transakcji są rzeczy znajdujące się na terenie Polski. Podatek od czynności cywilnoprawnych zapłaci każda osoba fizyczna, która zobowiązała się, np. do zakupu nieruchomości mieszkalnej. Nowe przepisy niwelują ten obowiązek, ale tylko wtedy, kiedy osoba fizyczna kupuje swoje pierwsze mieszkanie lub dom i nigdy wcześniej nie miała prawa własności do własnej nieruchomości.

Jak można opłacić podatek PCC?

Nowe przepisy podatkowe dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu, choć powodują, że nie ma konieczności odprowadzania podatku PCC w wysokości 2% kupowanej nieruchomości (ale tylko tej pierwszej z rynku wtórnego). Warto jednak wiedzieć, że po uzyskaniu prawa własności lokali mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub innego obiektu mieszkalnego jako kolejnej posiadanej nieruchomości, koniecznie będzie odprowadzenie podatku PCC.

Można to zrobić poprzez złożenie deklaracji podatkowej na druku PCC-3 bezpośrednio do urzędu skarbowego. Obowiązek uiszczenia podatku spoczywa na wszystkich osobach fizycznych i trzeba go dopełnić w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Uwaga! Kiedy kupiona została nieruchomość w ramach umowy w formie aktu notarialnego, nie ma konieczności samodzielnego odprowadzania podatku PCC. Tym zajmie się notariusz, który przygotuje umowę i poświadczy jej poprawność.

Jakie są stawki podatku PCC w Polsce?

Podatek PCC to danina, która najczęściej kojarzy się z zakupem nieruchomości z rynku wtórnego. Niemniej jednak to niejedyna sytuacja, w której zostanie naliczony podatek. Jego wysokość jest zależna od typu transakcji, a mianowicie:

• 2% dla umów sprzedaży nieruchomości, ruchomości oraz prawa wieczystego użytkowania lokalu mieszkalnego,
• 1% dla umowy sprzedaży innych praw majątkowych,
• 2% dla umów dożywocia, spadku i zniesienia współwłasności,
• 1% dla umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania.

Warto dodać, że w przypadku niedopełnienia obowiązku uiszczenia podatku PCC w terminie urząd może naliczyć dodatkowe kary. Wtedy stawka podatku PCC wynosi 20% wartości opodatkowanej umowy. Ogólnie rzecz biorąc zwolnienie z podatku PCC to dobre rozwiązanie dla osób, które obawiają się zakupu pierwszego lokalu mieszkalnego z rynku wtórnego. Do tej pory PCC generował spore koszty dodatkowe, które mogły w skrajnych przypadkach wynieść nawet kilkanaście tysięcy złotych. Po nowelizacji ustawy zakup mieszkania lub domu na rynku wtórnym jest wyjątkowo opłacalny, szczególnie dla osób, które nigdy wcześniej nie miały własnego lokum.