Czym jest harmonogram spłaty kredytu?

Każdy kredyt bankowy i pożyczka pozabankowa ma z góry ustalone warunki spłaty zobowiązania. Każda instytucja finansowa w Polsce ustala warunki i terminy spłaty indywidualnie, tak, aby dopasować wysokość miesięcznych rat i terminy płatności do potrzeb klienta. Musisz zatem wiedzieć, że harmonogram spłaty kredytu obowiązuje w przypadku kredytów: gotówkowych, hipotecznych, konsolidacyjnych, ratalnych, firmowych, a nawet dla leasingów.

Zgodnie z Ustawą z dnia 12 maja z 2011 roku o kredycie konsumenckim umowa kredytowa powinna zawierać wszystkie informacje dotyczące kwot, zasad i terminów spłaty zobowiązania. To oznacza, że harmonogram spłat zadłużenia jest istotnym elementem, którego nie może zabraknąć jako załącznika do umowy kredytowej. 

Ten dokument jest wydawany najczęściej podczas podpisywania umowy kredytowej, czyli jako informacja dla klienta na temat tego, kiedy będzie zobowiązany uregulować pierwszą ratę za zaciągnięty kredyt lub pożyczkę. Harmonogram spłaty kredytu jest najczęściej przedstawiany w formie tabeli i zawiera kluczowe informacje dotyczące poziomu zadłużenia oraz terminów spłaty. Sam dokument otrzymasz od pożyczko- lub kredytodawcy w formie papierowej lub elektronicznej - wybór należy do Ciebie

Jak wygląda harmonogram spłaty kredytu?

Harmonogram spłaty rat dla kredytu lub pożyczki to prosty dokument, który bez problemu odczytasz bez pomocy eksperta z zakresu finansów. To zbiór informacji o tym, jaki jest poziom zadłużenia kredyto- lub pożyczkobiorcy, liczbie pozostałych rat i wielu innych danych związanych z podpisaną umową kredytową. W tym dokumencie znajdziesz takie informacje, jak:

• data uruchomienia kredytu,
• numer umowy kredytowej,
• kwota przyznanego zobowiązania finansowego,
• okres spłaty kredytu,
• rodzaj zobowiązania,
• aktualna wartość oprocentowania,
• okres karencji w spłacie (o ile istnieje taka możliwość),
• terminy spłaty każdej z rat zobowiązania,
• wyszczególnione informacje o części odsetkowej i kapitałowej raty,
• wysokość odsetek należnych do spłaty przy zachowaniu terminów wynikających z harmonogramu,
• numer konta bankowego, na który trzeba dokonywać spłaty raty.

To podstawowe informacje, jakie znajdziesz w harmonogramie spłaty swojego kredytu hipotecznego lub innego zobowiązania. Zawsze po podpisaniu umowy kredytu lub pożyczki dokładnie przeanalizuj ten dokument. W przeciwnym razie pojawia się ryzyko, że zapomnisz o terminowej spłacie długu lub nie zabezpieczysz środków w odpowiedniej kwocie, aby mieć je na uregulowanie zadłużenia w danym miesiącu.

Co ma wpływ na harmonogram spłaty rat?

Ważne! Harmonogram spłaty kredytu podczas trwania umowy kredytowej może ulegać zmianom. Co to oznacza? Otóż zależnie od rodzaju podpisanej umowy kredytowej wahaniom może ulegać stawka oprocentowania bazowego kredytu, a to skutkuje przeliczeniem odsetek i wydaniem nowego harmonogramu spłaty. Podobna sytuacja ma miejsce wtedy, kiedy zdecydujesz się na nadpłatę kredytu hipotecznego ze skróceniem okresu kredytowania. Wtedy bank musi przeliczyć na nowo harmonogram spłaty rat i wysłać go do klienta.

Kilka sytuacji, w których instytucja finansowa może przygotować nowy harmonogram spłaty kredytu to:

• Zmiana wysokości oprocentowania kredytu - to możliwe, jeśli złożyłeś wniosek kredytowy na zobowiązanie ze zmienną stopą procentową. Wtedy wraz z przeliczeniem stawki WIBOR zmieni się wysokość miesięcznej raty, a tym samym bank będzie zobowiązany do zmiany harmonogramu spłaty kredytu i przekazania go do klienta.
• Nadpłata kredytu - w sytuacji, kiedy zdecydujesz się na nadpłatę kapitału i zmianę okresu kredytowania lub zmniejszenie wysokości raty, bank musi przygotować nowy harmonogram spłaty kredytu. W wyniku takiego działania zmieniają się parametry kredytu, a więc konieczny jest nowy harmonogram, który wskaże, w jakiej wysokości ratę będziesz spłacać po zrealizowaniu nadpłaty.
• Zmiana warunków umowy - to kolejny czynnik, który powoduje, że zmienia się też harmonogram kredytu. Możesz udać się do banku, aby wynegocjować nowe warunki spłaty, np. w trudnej sytuacji finansowej. Niekiedy zdarza się, że instytucja godzi się na zmniejszenie prowizji lub oprocentowania, a wtedy plan spłaty kredytu również ulega ponownemu przeliczeniu.
• Wakacje kredytowe lub karencja w spłacie - kredytobiorcy mogą zdecydować się na zawieszenie płatności rat nawet na kilka miesięcy w ciągu roku, zależnie od oferty banku. Wtedy przesuwa się termin płatności, a więc wydłuża się też okres finansowania. Nowy harmonogram spłaty zadłużenia powinien uwzględniać taką sytuację, a bank jest zobowiązany do tego, by przygotować nowy dokument ze wskazaniem wysokości rat i terminów płatności.

Warto też dodać, że nowy harmonogram spłat kredytu hipotecznego, gotówkowego lub jakiegokolwiek innego zobowiązania możesz uzyskać na własny wniosek. Wystarczy, że wydasz dyspozycję w placówce banku, na infolinii lub w serwisie transakcyjnym, a instytucja wyda Ci plan spłaty zobowiązania w wybranej formie - papierowej lub elektronicznej.

Harmonogram spłaty kredytu a rodzaje rat zobowiązania

Już wiesz, że harmonogram spłaty kredytu może ulec zmianie. Czy jednak zdajesz sobie sprawę z tego, jakie są różnice w harmonogramie pomiędzy ratami równymi a malejącymi dla wybranego zobowiązania? Otóż raty równe to najczęściej wybierana forma spłaty kredytów i pożyczek. W tym przypadku utrzymujesz cały czas jedną wysokość miesięcznego obciążenia finansowego, a w trakcie spłaty zmieniają się proporcje pomiędzy częścią kapitałową a odsetkową zobowiązania. Początkowo na ratę składają się głównie odsetki, natomiast wraz z upływającym czasem trwania umowy proporcja zmienia się i spłacasz coraz więcej kapitału.

Harmonogram spłaty kredytu jest dokumentem, który wygląda nieco inaczej w przypadku rat malejących. Choć tutaj też mówimy o części odsetkowej i kapitałowej raty, to jednak wartość części kapitałowej jest stała. To skutkuje nieco wyższymi kosztami finansowania, ale jednocześnie pozwala znacznie szybciej spłacić zobowiązanie wobec banku lub firmy pożyczkowej.

Jak wygląda przykładowy harmonogram spłaty kredytu?

Przykładowy wzór harmonogramu spłaty kredytu gotówkowego dotyczy przede wszystkim oznaczenia numeru raty, kwoty odsetek, kwoty kapitału oraz wysokości miesięcznego zobowiązania w całości. Poniżej przedstawiamy wygląd harmonogramu spłaty, który jest powszechnie stosowany przez instytucje finansowe w Polsce.

To oczywiście tylko przykładowy harmonogram spłaty kredytu, który dotyczy stałej raty zobowiązania. W tym przypadku stale zmniejsza się wysokość odsetek, a rośnie wartość spłacanego kapitału. Niemniej jednak to tylko przykład. W praktyce różnice w skali miesiąca są znacznie mniejsze.