Wszystkie czynności realizowane przez komornika są odpłatne. Niestety odzyskiwanie należności (nawet tych niewielkich) zawsze wiąże się z naliczeniem kosztów komorniczych. Te są uzależnione od wartości odzyskanych środków na poczet spłaty wierzytelności.
Postępowanie egzekucyjne to czynności, które polegają na odzyskaniu zaległych wierzytelności, które nie zostały dotychczas spłacone przez dłużnika. Nawet niewielkie kwoty zadłużenia mogą generować koszty komornicze rzędu do kilkuset złotych, a dla dłużnika każda dodatkowa złotówka kosztów może być sporym problemem.
Proces postępowania egzekucyjnego przeprowadzanego przez komornika jest przeprowadzany na wniosek wierzyciela. Dopiero wtedy następuje ściągnięcie kwoty potrzebnej do uregulowania zadłużenia.
Aby mogło dojść do rozpoczęcia egzekucji komorniczej, sąd musi wydać odpowiedni wyrok, który zostanie opatrzony klauzulą wykonalności. To właśnie wtedy rozpoczynają się procedury i działania komornicze, które mają na celu wyegzekwowanie kwoty potrzebnej do uregulowania zadłużenia.
Uwaga! Sąd ma prawo nałożyć na komornika obowiązek egzekwowania długu w określony sposób, np. poprzez pobieranie środków z wynagrodzenia, renty albo emerytury.
Dłużnik zawsze otrzymuje powiadomienie o rozpoczęciu egzekucji, np. listownie. Nawet jeśli zawiadomienie nie zostanie odebrane na czas, egzekucja zawsze dochodzi do skutku. Dokładne przepisy dotyczące pracy komornika oraz kosztów z tym związanych można znaleźć w Ustawie o kosztach komorniczych.
Koszty komornicze obejmują nie tylko przygotowanie oraz wysyłkę korespondencji do dłużnika, ale także wszelkiego rodzaju działania podejmowane w celu zaspokojenia potrzeb wierzyciela czy nawet umorzenia postępowania egzekucyjnego.
Podstawowe opłaty egzekucyjne wynoszą 10% wartości zadłużenia. Dodatkowo obowiązuje opłata stała od wniosku wysłanego bezpośrednio do dłużnika w celach informacyjnych o rozpoczętym postępowaniu egzekucyjnym. Warto wiedzieć, że 10% jest liczone od całej kwoty egzekwowanej przez komornika i dotyczy egzekucji renty, emerytury, wynagrodzenia oraz zajęcia środków na rachunku bankowym.
Dodatkowe koszty komornicze to preferencyjna opłata egzekucyjna, która wynosi 3%. Te wydatki również ponosi dłużnik, wobec którego są prowadzone działania egzekucyjne. Obowiązuje wyłącznie dłużników, którzy w ciągu miesiąca od uzyskania informacji o wszczęciu postępowania uregulują swoje zadłużenie w części lub w całości.
Pozostałe wydatki to opłaty przy umorzeniu egzekucji komorniczej. Wierzyciel pokrywa te koszty, jeśli z własnej woli zdecyduje się na umorzenie postępowania. Dłużnik będzie zobowiązany do pokrycia kosztów, jeśli umorzenie będzie następstwem spłaty całości zobowiązania lub zostanie zawarte porozumienie pomiędzy stronami.
Ostatnia grupa kosztów komorniczych to bezpodstawne wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Tutaj opłata wynosi 10% wartości zadłużenia i zapłaci ją wierzyciel, jeśli wszczęcie postępowania okaże się bezzasadne. Taka sytuacja może mieć miejsce wtedy, kiedy wierzyciel nie ma dowodów, które będą potwierdzały kwotę zadłużenia.
Koszty związane z wysłaniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, a także dodatkowe opłaty ściągane od dłużnika to:
Opłaty egzekucyjne w Polsce w przypadku kosztów komorniczych są jednolite i obejmują wartości 3, 5 oraz 10% wartości zadłużenia.
Rozróżniamy trzy podstawowe grupy, gdzie za egzekucję świadczeń niepieniężnych i pieniężnych pobierane są określone kwoty ustalone ustawowo na podstawie wartości procentowych liczonych od kwoty zadłużenia.
Zgodnie z Ustawą z dnia 28 lutego 2018 r.o kosztach komorniczych w przypadku egzekucji świadczeń pieniężnych komornik może pobierać od dłużnika opłatę w wysokości 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia.
Konkretna kwota wolna od zajęcia komorniczego jest uzależniona od minimalnej pensji krajowej ustalanej przez rząd. Kwota wolna zawsze jest równowartością 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku. To oznacza, że z roku na rok środki, których komornik nie może zająć będą coraz większej wartości - wynika to ze względu na ciągły wzrost minimalnej pensji w kraju.
W znacznej większości przypadków koszty komornicze w 100% pokrywa dłużnik, wobec którego przeprowadzane są czynności egzekucji komorniczej. Niemniej jednak wierzyciel może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za niektóre opłaty, w następujących sytuacjach:
Warto też dodać, że wierzyciel może zostać obciążony kosztami komorniczymi, kiedy dojdzie do umorzenia postępowania z powodu biernej postawy lub całkowitej bezczynności wobec odzyskiwania długu.
Jeśli w ciągu kilku lat zostały zaciągnięte trudne kredyty, które okazały się problematyczne w spłacie, może dojść do tego, że rozpocznie się postępowanie egzekucyjne realizowane przez komornika. Wtedy wierzyciel ma prawo ubiegać się o odzyskanie środków poprzez działania egzekucyjne, a wszelkie koszty komornika poniesie dłużnik.
Po rozpoczęciu procesu odzyskiwania długów w ramach postępowania egzekucyjnego praktycznie nie da się uniknąć konieczności spłaty zadłużenia oraz naliczenia kosztów komorniczych zgodnie z Ustawą o komornikach sądowych. Dłużnicy mogą jednak powołać się na trudną sytuację finansową i złożyć wniosek o unieważnienie kosztów komorniczych lub rozłożenie płatności na raty.
Alternatywnie można zdecydować się na kredyt dla zadłużonych, który pozwoli na pozyskanie dodatkowych środków nawet z komornikiem, który zajął już konto bankowe. Pieniądze pozyskane w ramach takiej oferty można przeznaczyć na spłatę komornika, aby uniknąć naliczania dalszych kosztów komorniczych za prowadzone działania egzekucyjne.
Komornik może zająć do 25% otrzymywanej emerytury, jeśli zadłużenie jest związane ze zobowiązaniami niealimentacyjnymi. To stosunkowo niewiele, biorąc pod uwagę wysokość kwoty wolnej od zajęcia. Jeśli w grę wchodzi egzekucja długów alimentacyjnych, wtedy komornik może zająć do 60% wartości otrzymywanej emerytury.
Komornik podczas prowadzenia czynności egzekucyjnych związanych z odzyskaniem kwoty należnej na rzecz wierzyciela nie może zająć: zapasów żywności oraz opału, przedmiotów użytku domowego niezbędnych dla dłużnika, narzędzi potrzebnych do pracy zarobkowej dłużnika, produktów leczniczych oraz przeznaczonych do nauki.
Z egzekucji komorniczej wyłączone są świadczenia wychowawcze, rodzinne, integracyjne oraz te wypłacane z pomocy społecznej. Dodatkowo komornik nie może zająć dodatków porodowych oraz świadczeń wypłacanych sierotom.
